Phản ứng vôi tôi + xút tạo CH4 – Hiện tượng thú vị trong hóa học

Bạn có biết? Trong phòng thí nghiệm, ta hoàn toàn có thể điều chế khí metan (CH₄) bằng cách sử dụng vôi tôi (CaO) và xút (NaOH) – một phản ứng đơn giản nhưng rất đáng nhớ cho những ai yêu thích hóa học!

 Phản ứng vôi tôi + xút có tạo CH₄ không?

Câu trả lời là: CÓ, nhưng với điều kiện phải có thêm muối natri axetat (CH₃COONa).

👉 Phản ứng xảy ra như sau: CH₃COONa + NaOH (rắn) + CaO (vôi tôi) → CH₄ (khí) + Na₂CO₃

• Điều kiện: đun nóng hỗn hợp rắn

• Hiện tượng: sinh ra khí không màu, cháy với ngọn lửa sáng – đó chính là khí metan (CH₄)

Giải thích cơ chế phản ứng

• CaO (vôi tôi) dùng để hút nước và giữ môi trường khan, giúp phản ứng xảy ra thuận lợi.

• NaOH tách nhóm -COO⁻ từ gốc axetat, giải phóng nhóm -CH₃ thành khí CH₄.

• Sản phẩm phụ là muối Na₂CO₃ (natri cacbonat).

 Ứng dụng phản ứng này để làm gì?

• Thí nghiệm điều chế CH₄ trong phòng lab – đơn giản, dễ làm

• Minh họa phản ứng khử carboxyl (loại nhóm -COO)

• Thử tính dễ cháy của khí CH₄ – an toàn hơn so với dùng khí thiên nhiên

 Lưu ý an toàn

• Dùng thiết bị chịu nhiệt, găng tay, kính bảo hộ

• Không hít trực tiếp khí tạo ra – tuy là metan sạch, nhưng vẫn dễ cháy nổ

• Phản ứng thực hiện ở nơi thông thoáng, tránh gần nguồn lửa